Doel-doelgroep-boodschap-middel en ‘de dialoog’

Goede vraag tijdens een workshop over ‘Science and Media‘ die ik gisteren mocht geven aan promovendi en postdocs van de Casimir Research School: ‘dat doel-doelgroep-boodschap-middel van jou, dat klinkt alsof het heel erg over ‘zenden’ gaat, maar communicatie is toch tweerichtingsverkeer?’

Nu moet ik toegeven dat ik inderdaad zelf vooral van het zenden ben. Ik vind dat de meeste communicado’s te stellig roepen dat we aan de dialoog moeten, ‘omdat dat nu eenmaal moet’. Voor een goede dialoog moet je, volgens mij, bereid zijn om goed te luisteren, en vooral bereid zijn om op basis van wat je hoort, je eigen mening/houding/gedrag te veranderen.
Het probleem met het vragen naar iemands mening, is dat je ‘m vaak ook krijgt, en er dan ook iets mee zal moeten doen. Want waarom zou je anders iemands mening willen weten? Ik vraag me af of de meeste dialoogzoekers bereid zijn zo ver te gaan.

Terugkomend op de vraag: natuurlijk kun je met mijn geliefde doel-doelgroep-boodschap-middel ook naar de dialoogsituatie kijken, graag zelf. Met ietwat wetenschapscommunicatieve bril:

Doel
Wat is precies het doel van de dialoog die je zoekt: wil je je onderzoek aanpassen/uitbreiden/stopzetten naar aanleiding van reacties die je krijgt van je publiek? Wil je geïnformeerd worden, zodat je je onderzoek beter anders kunt doen? En vooral: ben je bereid om dat ook echt te doen? Als je de dialoog zoekt, en vervolgens de uitkomsten negeert, dan is dat wat mij betreft heel kwalijk. Als je oprecht op zoek bent naar input: prima, ga door naar de volgende stap.
Wil je stiekem vooral ‘de dialoog’ opzoeken om mening/houding/gedrag van de ander te beinvloeden, dan is dat wat mij betreft geen dialoog meer. Ga door naar het hoofdstuk ‘marketing‘.

Doelgroep
Met wie wil je de dialoog aan? Zeker handig om hier over na te denken, vooral als je deze groep invloed op jouw onderzoek/beleid/whatever wil laten hebben. Een zaal vol PVV-ers is een ander soort publiek dan een schoolklas, of een belangenorganisatie iets anders dan een bedrijf (hoewel…). Het algemene publiek? Ja, daar hebben we goede ervaringen mee, met dat ene referendum onlangs.
De keuze van de te benaderen/uit te nodigen doelgroep/gesprekspartner bepaalt deels hoe je dialoog gaat lopen – en wellicht zelfs de uitkomst? En is met iedereen wel een echt gesprek aan te gaan?
Goed over nadenken dus.

Boodschap
Als de boodschap hier vooral draait om het uitnodigen van mensen/partijen tot een gesprek, dan is dit het moment om goed te formuleren wat je belooft: wordt het een ‘raadgevende dialoog’, waarvan je de resultaten naast je neer kan leggen, of committeer je je van tevoren aan de resultaten van het gesprek? Denk mee vs. beslis mee.

Middel
Er zijn voldoende middelen om een dialoog aan te gaan: van Science Café tot focusgroep, van online tot op bezoek gaan bij ‘de mensen’. Met goede en slechte ervaringen vast ook (delen onder de blog graag).
Verder afhankelijk van al het bovenstaand.

Dialogen omdat we nu eenmaal moeten dialogen lijkt me een bijzonder slecht idee, dat is een inkoppertje. ‘Je moet er goed over nadenken’, bijvoorbeeld aan de hand van doel-doelgroep-boodschap-middel, is dat ook. Bovenal: be careful what you ask/wish for.

Advertisement